CNC G ve M Kodları Tamamı - Genel Kullanılan Kodlar
CNC Programlamada kullanılan kodlar. Çoğu yerde kodların yanlış şekilde anlamı verilen ya da tam karşılığı verilmemiş anlamsız çevirilere rast gelebilirsiniz. Bu kodlar anlayacağınız tarzda.
G00 Hızlı hareket
G01 Doğrusal ilerleme, Kesme ilerlemesi
G02 Saat yönünde dairesel hareket CW
G03 Saat yönünün tersi yönünde dairesel hareket CCW
G04 Geçici durma
G15-G16 Dik işlem merkezinde polar koordinat sistemi. G16' girildikten sonra Y ekseni açı, X ekseni ise yarıçap değerlerine dönüşür
G17 XY Düzlemini seç
G18 ZX Düzlemini seç
G19 YZ Düzlemini seç
G20 INCH ölçü sistemine geç
G21 MM ölçü sistemine geç
G28 Referans noktasına gidiş
G33 Diş çekme döngüsü
G40 Takım Telafisi iptali
G41 Takım yarıçapının veya uç yarıçapının sol telafisi
G42 Takım yarıçapının veya uç yarıçapının sağ telafisi
G50 Kesme hızı sınıflandırması için kullanılır
G53 Sıfır kaydırmanın iptali
G54-G57 İş parçası sıfırları
G70-G79 Tornalamada tekrarlanan işlemlerin seçimi için kullanılır
G80 Delik döngüsünün iptali
G81 Delik delme döngüsü
G82 Delik dibinde durma ile matkapla bir çok deliği delme
G83 Birden fazla pasoda matkapla bir çok delik delme
G84 Bir çok delikte vida açma
G85 Borverg ile bir çok delik işleme
G90 Mutlak koordinat sisteminde programlama (Absolute)
G91 Eklemeli koordinat sisteminde programlama (Incremental)
G96 Kesme hızının (S) m/dk olarak verilmesi
G97 Kesme hızının (S) dev/dk (Rpm) olarak verilmesi
G98 İlerleme hızının (F) mm/dk olarak verilmesi
G99 İlerleme hızının (F) mm/dev olarak verilmesi

M00 Programın geçici olarak durması, makine startına basılana kadar tezgah eksenleri durur
M01 Programın istek üzerine kontrol panosundan elle durdurulması
M02 Program Sonu
M03 İş milini saat yönünde (CW) çevir
M04 İş milinin saat ibresinin ters yönünde (CW) dönmesi
M05 İş milinin durması
M06 Takım değiştirme
M08 Soğutma sıvısını aç
M09 Soğutma sıvısını kapat
M13 İş milini saat ibresi (CW) yönünde döndür ve soğutma sıvısını aç
M14 İş milini saat yönünün tersi (CCW) yönünde döndür ve soğutma sıvısını aç
M19 İş mili orient konumu
M30 Program sonu ve başa dönüş

FANUC FREZE ÇEVRİMLERİ

 

G73 YÜKSEK HIZDA (TALAŞ KIRMALI) GAGALAMALI DERİN DELİK DELME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G73 X... Y... Z... R... Q... F... K...;
(her talaş kırmada d kadar geri çıkar)
X Y : Delik pozisyonu koordinatları
Z : Delik derinliği
R : Emniyet noktası mesafesi
Q : Her bir dalıştaki kesme derinliği
F : İlerleme
K : Tekrar Sayısı
d : Parametre 5114'te ayarlanır.

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)

CNC Kodları
O9973;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G73 X20 Y15 Z-30 R5 Q5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G74 SOL KILAVUZ ÇEKME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G74 X... Y... Z... R... P... F... K... ;
X Y : Delik pozisyonu verileri
Z : Delik derinliği
R : Emniyet noktası mesafesi
P : Delik dibindeki bekleme zamanı
F : İlerleme değeri (G94 ilerleme kodu ile diş adımı x devir, G95 ilerleme kodu ile diş adımıdır)
K : Çevrim tekrar sayısı

ÖNEMLİ NOT : Kılavuz kendi ekseni etrafında bir tur döndüğünde adım kadar ilerler. Bu yüzden kılavuz çekme çevriminde kullanılacak F değeri mutlaka kılavuzun dönüş devri ile adım çarpımı kadar olmalıdır. Aksi halde kılavuz kırılır. Sol kılavuz çekerken kesicinin dönüş yönünün saatin tersi yönünde olması gerektiğine mutlaka dikkat edilmelidir.

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Kılavuz Sol-M12x1.75 (T06)

CNC Kodları
O9974;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G73 X20 Y15 Z-30 R5 Q5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
T06;
M4 S100;

M8;
G43 Z50 H6;
G99;

G74 X20 Y15 Z-25 R10 P2000 F175;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G76 İNCE DELİK BÜYÜTME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G76 X... Y... Z... R... Q... P... F... K... ;
X Y : Delik pozisyonu
Z : Delik derinliği
R : Emniyet noktası
P : Delik dibindeki bekleme miktarı
Q : Kayma miktarı
F : İlerleme
K : Tekrar sayısı

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Delik Büyütme 12mm (T05)

CNC Kodları
O9976;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G76 X20 Y15 Z-25 R10 Q2 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G81 DELİK DELME VE HAVŞA AÇMA ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G81 X… Y… Z… R… F… K… ;
X-Y : Deliğin X Y koordinatı
Z : Deliğin son bulduğu nokta
R : Emniyetli yaklaşma noktası
F : İlerleme miktarı 
K : Tekrar Sayısı

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)

CNC Kodları
O9981;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G82 DELİK SONUNDA BEKLEMELİ DELİK DELME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G82 X… Y… Z… R… P… F… K… ;

X-Y : Deliğin X Y koordinatı

Z : Deliğin son bulduğu nokta

R : Emniyetli yaklaşma noktası

P : Delik sonunda bekleme süresi milisaniye olarak

F : İlerleme miktarı

K :Tekrar Sayısı

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)

CNC Kodları
O9982;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G82 X20 Y15 Z-30 R5 P2000 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

 

G83 GAGALAMALI (TALAŞ BOŞALTMALI) DERİN DELİK DELME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
 

(her boşaltmada R ye kadar çıkar)

G83 X… Y… Z… R… Q… F… K… ;

X-Y : Deliğin X Y koordinatı

Z : Deliğin son bulduğu nokta

R : Emniyetli yaklaşma noktası

Q : Her boşaltmada dalma miktarı

F : İlerleme miktarı

K : Tekrar Sayısı
d : Parametre 5114'te ayarlanır

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)

CNC Kodları
O9983;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G83 X20 Y15 Z-30 R5 Q5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

 

G84 SAĞ KILAVUZ ÇEKME ÇEVRİMİ


 

 

Çevrimin Açıklaması

G84 X... Y... Z... R... P... F... K... ;

X Y : Delik pozisyonu verileri

Z : Delik derinliği

R : Emniyet noktası mesafesi

P : Delik dibindeki bekleme zamanı milisaniye olarak

F : İlerleme değeri (G94 ilerleme kodu ile diş adımı x devir, G95 ilerleme kodu ile diş adımıdır)

K :Çevrim tekrar sayısı

 

ÖNEMLİ NOT : Kılavuz kendi ekseni etrafında bir tur döndüğünde adım kadar ilerler. Bu yüzden kılavuz çekme çevriminde kullanılacak F değeri mutlaka kılavuzun dönüş devri ile adım çarpımı kadar olmalıdır. Aksi halde kılavuz kırılır.

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Kılavuz M12X1.75 (T06)

CNC Kodları
O9984;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G73 X20 Y15 Z-30 R5 Q5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
T06;

M3 S100 M8;
G43 Z50 H6;
G99;

G84 X20 Y15 Z-25 R5 P1000 F175;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

 

G85 DELME-RAYBALAMA (YAVAŞ GİRİP YAVAŞ ÇIKAR) ÇEVRİMİ

 

Çevrimin Açıklaması

G85 X... Y... Z... R... F... K... ;

X Y : Delik pozisyonu verileri

Z : Delik derinliği

R : Emniyet noktası mesafesi

F : İlerleme değeri

K : Çevrim tekrar sayısı

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 11.9mm (T04)
Rayba 12mm (T05)

CNC Kodları
O9985;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G85 X20 Y15 Z-25 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

 

G86 DELİK BÜYÜTME (HIZLI İLERLEME İLE UZAKLAŞMA) ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
G86 X… Y… Z… R… F… K… ;

X Y : Deliğin X Y koordinatı

Z : Delik derinliği

R : Emniyetli yaklaşma noktası

F : İlerleme miktarı

K : Tekrar Sayısı

(Delik sonunda fener mili durur takım parçadan hızlı çıkar.)

Örnek Program
 

Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Delik Büyütme 12mm (T05)

CNC Kodları
O9986;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G86 X20 Y15 Z-25 R10 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G87 ALTTAN DELİK BÜYÜTME ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
 

G87 X... Y... Z... R... Q... P... F... K... ;

X Y : Delik pozisyonu

Z : Delik derinliği

R : Emniyet noktası

P : Delik dibindeki bekleme miktarı

Q : Kayma miktarı

F : İlerleme

K : Tekrar Sayısı

 

Örnek Program

Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Delik Büyütme 12mm (T05)

CNC Kodları
O9987;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K1;
G90;
G0 Z150;
X300 Y200;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G87 X20 Y15 Z-25 R45 Q2 P2000 F50;
G91;
X15 K1;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

G88 DELİK BÜYÜTME (EL TAMBURU İLE UZAKLAŞMA) ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
 

G88 X... Y... Z... R... P... F... K... ;

X Y : Delik pozisyonu

Z : Delik derinliği

R : Emniyet noktası

P : Delik dibindeki bekleme miktarı milisaniye olarak

F : İlerleme

K :Tekrar Sayısı

 

Örnek Program

Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Delik Büyütme 12mm (T05)

CNC Kodları
O9988;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K1;
G90;
G0 Z150;
X300 Y200;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G88 X20 Y15 Z-25 R10 P2000 F50;
G91;
X15 K1;
G90;
G0 Z150 M5;
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

 

G89 DELİK BÜYÜTME (DELİK SONUNDA BEKLEMELİ) ÇEVRİMİ



Çevrimin Açıklaması
 

G89 X... Y... Z... R... P... F... K... ;

X  Y : Delik pozisyonu

Z : Delik derinliği

R : Emniyet noktası

P : Delik dibindeki bekleme miktarı milisaniye olarak

F : İlerleme

K :Tekrar Sayısı

Örnek Program



Stok Malzeme Özellikleri
Genişlik: 100.000
Derinlik: 30.000
Yükseklik: 40.000
Matkap 10.5mm (T04)
Delik Büyütme 12mm (T05)

CNC Kodları
O9989;
G17 G40 G49 G80;
T04;
M3 S800;

M8;
G90 G54;
G43 Z50 H4;
G99;

G81 X20 Y15 Z-30 R5 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150;
X300 Y200;
T05;
G43 Z50 H5;
G99;

G89 X20 Y15 Z-25 R10 P2000 F50;
G91;
X15 K4;
G90;
G0 Z150 M5
X300 Y200 M9;
M30;

%

 

MAKİNE OPERASYON PANELİ

 

EMERGENCY STOP : Acil durdurma butonu. Bu buton kullanıldıktan sonra refaransa gidilir.

 

CYCLE START : Programı başlatma tuşudur. Memory ve MDI modundayken çalışır.

 

FEED HOLD : Programı durdurma tuşudur. Bu tuşa basıldıktan sonra programa devam etmek için tekrar cycle start tuşuna basılmalıdır.

 

PROTECT : ( WRİTE PROTECT ) Edit modu anahtarı.

 

  

 

MODE SEÇİMİ

 

A-) OTOMATİK MODLAR  

 

1. EDİT : Program yazma, programda araya girme, silme, değiştirme gibi işlemler EDIT modunda geçerlidir. ( Bu işlemler için EDIT MODU ANAHTARI  ‘ PROTECT ‘ 1 konumunda olmalıdır. )

 

2. AUTO : Edit modunda yazılan program AUTO modunda çalıştırılır.

 

3. DNC ( DIRECT NUMERİCAL CONTROL ) : Programı bilgisayardan yada Flascard’dan tezgahın hafızasına almadan çalıştırmak için kullanılır.

 

4. MDI ( MANUEL DATA INPUT ) : Kısa programlar ( Takım deiştirme, iş miline devir verme vs…) yazmak için kullanılır.  Yazılan programı hafızaya almaz. Yani bir defaya mahsus programı çalıştırır ve siler.

 

B-) MANUEL MODLAR

 

5. HANDLE : El çarkını aktif hale getirir. İlerleme hızları el çarkı üzerindeki X1 ( 0.001 mm ), X10 ( 0.01 mm ), X100 ( 0.1 mm ) yazan düğmeden seçilir.

 

6. JOG : Manuel kesme modudur ( mm/dak ). Manuel kesme hareketleri yön tuşları ile verilir. Bu düğmeden, programda verdiğimiz ilerlemeyi, program çalışırken % olarak belli oranda artırılabilir veya azaltılabilir.

 

7. RAPID : Boşta ilerleme ( Hızlı ilerleme ) modudur. Manuel boşta ilerleme hareketleri yön tuşları ile yapılır.

 

8. ZRN : Referansa gönderme modudur. Bu moda geçtikten sonra yön tuşlarına basarak eksenleri ayrı ayrı referans noktalarına gönderebiliriz veya AUTO ( AUX FUNCTION MENÜSÜNDE ) tuşuna basılarak tüm eksenleri aynı anda referansa gönderilir.

 

9. SPINDLE SPEED OVERRIDE : Programda verdiğiniz devri, program çalışırken % olarak belli oranda artırabilir veya azaltabiliriz.

 

NOT : % 100 deyken programın içinde verilen devir geçerlidir.

 

 

 

YARDIMCI FONSİYONLAR ( AUXILARY FUNCTIONS )

 

10. SBK ( Single Block ) : Bu tuş aktif olduğu zaman programın satır satır çalışmasını sağlar. Her satırdan sonra durur ve cycle start bekler.

 

11. BDT ( Block Edit ) : Bu tuş aktif olduğu zaman programdaki satırların başında ‘ / ‘ işaretinin olduğu satırlar okunmadan bir sonraki satıra geçer.

 

12. DRN ( Dry Run ) : Bu tuş aktif olduğu zaman; program çalışırken G0 ve G1 hareketlerinin hızlarını geçersiz sayarak G0 ve G1 hareketlerinni ilerlemesini kesme ilerlemesi ( JOG ) butonuyla kontrol edebilmemizi sağlar.

 

13. OPTIONAL STOP ( M1 ) : İsteğe bağlı program durdurma tuşudur. Bu tuş aktif olduğu zaman program içerisinde herhangi bir satırda M1 kodunu okuduğu zaman program durur. Devam etmek için tekrar cycle start tuşuna basılır.

 

14. MLK ( Machine Lock ) : Bu tuş aktif olduğu zaman tüm eksen hareketleri kilitlenir. Bu tuşu kullandıktan sonra tüm eksenler referansa gönderilmelidir.

 

15. ZLK ( Z Lock ) : Bu tuş aktif olduğu zaman z ekseni kilitlenir. Bu tuş kullanıldıktan sonra z ekseni referansa gönderilmelidir.

 

16. AUTO : Referans modunda iken bu tuşa basıldığında tüm eksenler otomatik olarak referansa gider.

 

17. H.INT ( HANDLE INTERRUPTION ) : Manuel araya girme ( Otomatik modlarda da el çarkını devreye sokar ). Program çalışırken derinlik, en veya boy ölçülerinde telafi yapılması gerekirse cycle stop tuşuna basıldıktan sonra bu düğmeye basıp el çarkı ile dikkatli şekilde manuel olarak telafi edilir. Bu düğmeyi kullanırken dikkatli olunmalıdır.

 

18. AFL ( M.S.T ) : Bu tuş aktifken, program çalışırken tezgah M.S.T komutlarını görmez.

 

19. MAIN: Kapı sivicini açmak için kullanılır.

 

20. CW : İş milini saat yönünde döndürür. ( Manuel modlarda geçerlidir ).

 

21. STOP : İş milini durdurur. ( Manuel modlarda geçerlidir ).

 

22. CCW : İş milini saat yönünün tersi yönde döndürür. ( Manuel modlarda geçerlidir ).

 

 

 

 

MANUEL TUŞLAR

 

23. AUTO : Program çalışırken tezgah su açama komutlarını gördüğünde bu tuşun ışığı aktif hale gelir. Bu tuşa basarak ışığı söndürülürse soğutma suyu pompası durur.

 

24. MAN : Manuel olarak soğutma suyunu açma ve kapatma düğmesi.

 

25. AIR BLOW : Manuel olarak hava üflemeyi açma ve kapatma düğmesi.

 

26. FOR : Konveyörü sürekli çalıştırır.

 

27. FOR : Talaş atma helezonlarını çalıştır.

 

28. BACK : Bastığımız sürece konveyörü ters yönde çalıştırır. ( Talaş sıkışması durumunda ).

 

29. CW : Magazini saat yönünde döndürür.

 

30. CCW : Magazini saat yönünün tersi döndürür.

 

31. LIGHT : Işığı açar.

 

32. POWER ON : Kontrol ünitesini açma düğmesi.

 

33. POWER OFF : Kontrol ünitesini kapatma düğmesi.

 

34. APO : Program çalışırken bu tuş aktif hale getirilirse tezgah M30 komutunu görünce kontrol ünitesi kapanır, tezgah şalteri TRIP moduna geçer.

 

35. END : Limit aşımında eksenleri siviç’ten kurtarmak için kullanılır. Bu tuş basılı tutularak limiti geçtiğiniz eksende aksi yönde hareket edilerek siviç’den kurtarılır.

 

  

LED LAMBALARI

 

ALARM

 

36. NC : Nc alarmı geldiği zaman yanar.

 

37. : Merkezi yağlama sistemi alarmı.

 

38. : Hava alarmı.

 

STATUS

 

39. : Magazin veya kolun home pozisyonunda olduğunu gösterir.

 

40. : Program bittiğinde bu ışık yanıp söner.

 

41. : Şanzumanlı tezgahlarda yüksek vitese geçtiğini gösterir.

 

HOME

 

( X, Y, Z, 4TH ) : Makinenin hangi eksenlerde HOME ( Referans ) pozisyonunda olduğunu gösteren lambalardır.